مقدمه
آلت کوین چیست؟ این سوال بسیاری از کسانی است که به تازگی وارد فضای بازار ارز دیجیتال شدهاند. به دلیل این که این واژه، ارزها و توکنهای زیادی را در بر میگیرد، مخاطبان بازار با معنای دقیق آن مشکل دارند.
ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸، برای اولین بار ایدهای به نام ارز دیجیتال را بر بستر فناوری بلاکچین پیاده سازی کرد. هرچند که کسانی پیش از او مانند وی دای (Wei Dai) و نیک سابو (Nick Szabo) به شکلهای دیگر، طراحی این ایده را انجام دادهاند، اما ساتوشی ناکاموتو برای اولین بار، ایده را به اجرا رساند. اجرایی که آنقدر پشتوانه قوی داشت که تا به امروز، دنیا را مجذوب خودش کرده است.
آنقدر مجذوب، که بعضی از کمپانیهای حوزه تکنولوژی و سرمایهگذاری، تصمیم گرفتند ارزها و پروژههایی مانند بیتکوین بسازند و وارد بازار کنند. همانهایی که به آنها آلت کوین میگوییم.
تعریف دقیق آلت کوین
کلمه Altcoin از ترکیب دو واژه Alternate به معنی جایگزینی و Coin به معنای سکه، به دست آمده است. این کلمه را به تمام ارزهای دیجیتالی نسبت میدهند که پس از بیتکوین، در واقع به دنبال بیتکوین، وارد بازار شدند. به بیان سادهتر، آلت کوین هر رمزارزی به جز بیتکوین است.
آلت کوین ها برای تغییرات بیت کوین وارد عرصه ارزهای دیجیتال شدند. هر کدام از آنها قرار است چیزی متفاوت از ارز دیجیتال پدر، معرفی کند. اما چرا؟ وقتی یک نابغه، یک برنامه فوق حرفهای برای تولید ارز دیجیتال بر بستر بلاکچین پیاده کرده، دیگر چه نیازی به جایگزین داریم؟ به همان دلیل که تلفنی که امروز من و شما از آن استفاده میکنیم، ساخته کمپانی آقای گراهام بل نیست.
چرا آلت کوین به وجود آمد؟
نکته اول این است که هر تکنولوژی و صنعتی که به دنیا میآید و دنیا از آن استقبال میکند. نیاز به پیشرفت بلاوقفه دارد. وگرنه مرگش قطعی میشود. در مورد ارزهای دیجیتال هم همین اصل صادق است.
و نکته دوم این است که پیشرفت بدون رقابت، تقریباً غیرممکن است. چند سال پیش، به مناسبت صد سالگی کمپانی BMW، شرکت بنز پیام تبریکی با این عنوان فرستاد: “بابت صد سال رقابت، تبریک میگویم. ۳۰ سال اول که نبودی، حوصله سر بر بود.” این یعنی اعتراف به پیشرفتی که دلیل اصلیاش، رقابت بوده. این تنها یک نمونه از هزاران و میلیونها رقابتیست که به پیشرفت طرفین منتهی شده است. از کمپانیهای بزرگ مانند مایکروسافت، اپل، سامسونگ، آمازون و علی بابا تا شرکتهای کوچکتر.
فلسفه به وجود آمدن آلت کوین هم همین است. شاید اگر آلت کوینها به میدان نمیآمدند، ایده استفاده از ارزهای دیجیتال کم کم خاموش میشد.
روش ساخت آلت کوین
هر فرد یا کمپانی که قصد ساخت یک آلت کوین را دارد، ابتدا کدهای بلاکچین بیتکوین و یا آلت کوین های قبل از خودش را دریافت و آن را فورک کند. به این معنا که انشعاب جدیدی با خصوصیات متفاوت، در سیستم بلاکچین به وجود آورد. در نتیجه دو نسخه متفاوت از بلاکچین به دست میآید که هر کدام تاریخچه مخصوص خود را ارائه میکنند.
وجه تمایز آلت کوین ها در همین مرحله مشخص میشود. وقتی که برنامهنویسان، کدها را طوری تغییر میدهند که شکل بهتر (از دیدگاه خودشان) و متفاوتتری از پروژه قبلی خلق شود.
جذب طرفداران آلت کوین
پس از ساخت آلت کوین، آن را قاب میکنند گوشه دسکتاپ؟ طبیعتاً نه. کسی که آن را میسازد، به قصد ارائه آن به کاربران و جذب مشتری اقدام به نوآوری کرده. پس باید دیگر به فکر جذب افراد برای استقبال از اثر هنری خود باشد.
شخص سازنده (چه حقیقی باشد و چه حقوقی) باید برای جذب کاربران اولیه قدم بردارد. برای این کار بایستی مرجع این انشعاب جدید را به دیگران معرفی کند تا آن را دانلود کنند. معمولاً داخل تالار گفتگوی بیتکوین، آلت کوین جدید را معرفی و کد آن را اعلام میکنند.
اما فقط جذب مخاطب کافی نیست. ارزش هر آلت کوین به فرآیند خودگردانی آن است. افرادی که به عنوان کاربر، جذب این سیستم جدید میشوند ارزش آن را تعیین میکنند. شخص سازنده باید افراد را متقاعد کند که برای ماینینگ و فعالیت در این شبکه اقدام کنند.
خالق آلت کوین، باید برای کاربران ایجاد اعتماد کند. طوری که آنها این کوین جدید را به عنوان یک ارز پشتیبانی شده بشناسند. همچنین به خاطر علاقه زیاد افراد به خرید و فروش در این بازار، باید فرایندهای خرید و فروش آن را هموار کرد تا کاربران مشکلی با آن نداشته باشند.
و مورد آخر که شاید خیلیها اول مسیر به آن فکر میکنند، داشتن نام، لوگو و نمادی جذاب است. این سه مورد قرار است چهره آلت کوین در برابر میلیونها کاربر و تریدر باشند.
انواع آلت کوین
آلت کوین ها پس از جدایی از بیت کوین، روز به روز افزایش یافتند. تا جایی که گروههای مختلفی از آنها پدید آمد. در حال حاضر آلت کوین ها را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد:
- آلت کوین بر پایه ماینینگ (Mining-Basad Altcoins)
- آلت کوین با ثبات (Stablecoin)
- توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)
- توکنهای ابزاری (Utility tokens)
آلت کوین بر پایه ماینینگ (Mining-Basad Altcoins)
این نوع آلت کوین که شباهت بیشتری به بیتکوین دارد، برای به دست آوردن آن باید آن را استخراج کرد. برای این کار، افراد زیادی با پذیرش مسئولیت استخراج آن در ازای دریافت پاداش (که همان واحدهای آلت کوین میباشد) شروع به کار میکنند. استخراج هر رمزارز بسته به الگوریتم استخراج و سیستم بلاک چین آن، متفاوت است و تجهیزات متفاوتی نیز میطلبد. رمزارز اتریوم جزو این گروه به شمار میرود.
آلت کوین با ثبات (Stablecoin)
این نوع از ارزهای دیجیتال، با هدف کاهش نوسانات بازار پا به میدان بلاکچین گذاشتهاند. بدین منظور باید با ارزها و ارزشهای موجود در بازار سنتی، پشتیبانی شوند. مواردی مثل دلار، یورو و طلا را به عنوان پشتوانه قیمتی آن در نظر میگیرند. مانند تتر که همواره قیمت آن با دلار یکی است.
توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)
توکنهای اوراق بهادار به کسب و کارها مربوط هستند. این توکنها معمولاً به صورت ICO عرضه میشوند. سیستم پرداخت و سوددهی آنها نیز به بازار سهام سنتی شبیه است.
توکنهای ابزاری (Utility tokens)
توکنهای ابزاری، نوعی آلت کوین هستند که به منظور ارائه خدماتی خاص، ایجاد میشوند. به این معنا که شخصی که صاحب توکنها میشود، میتواند از خدمات شبکهای خاص استفاده کند. این توکنها گاهی به عنوان عرضه اولیه در بازار فروخته میشوند. فایل کوین Filecoin یک نمونه از توکنهای کمکی است. فایل کوین ها طوری طراحی شدهاند که در فضای ذخیرهسازی غیرمتمرکز فایلها، قابلیت تعویض دارند.
مزایای آلت کوین ها
۱. اصلاح نقص های بیت کوین
اشاره کردیم که آلت کوین ها به قصد این وارد بازار میشوند که سازندگان آنها فکر میکنند که سیستم قبلی (بیتکوین یا آلت کوین های بعد از آن) نیاز به اصلاح دارد و میتواند به شکل بهتر و مفیدتری اجرا شود.
۲. رقابت سازی
در مورد این مزیت، پیش از این صحبت کردهایم. این که بشود از شبکههای قبلی آلت کوین های جدیدی به بازار ارائه کرد، فضای رقابتی را داغتر میکند و باعث میشود روز به روز شاهد پیشرفت ارزهای دیجیتال قبلی و معرفی نمونههای جدید بهینه شده باشیم.
۳.تراکنش هایی با کارمزد پایینتر
استفاده از آلت کوین ها برای پرداخت های فروشگاهی و یا انتقال وجه، میتواند کارمزدهای پایینتری نسبت به سیستمهای پرداخت دیگر داشته باشد.
معایب آلت کوین ها
۱. ارزش ناپایدار
سرمایه گذاری در آلت کوین ها برای کسانی که تحمّل خطرهای بزرگ را ندارند به هیچ وجه توصیه نمیشود. زیرا قیمت این ارزهای دیجیتال با نوسانهای شدیدی تغییر میکند.
۲. قابلیت کلاهبرداری
در حوزه ارزهای دیجیتال، امکان کلاهبرداری به وسیله سایتهای جعلی سرمایهگذاری و موارد دیگر وجود دارد. زیرا در اغلب ارزهای دیجیتال، امکان بازگشت سرمایه، تشخیص هویت گیرنده و فرستنده و کنترل و لغو تراکنش ها وجود ندارد.
سخن آخر
ساتوشی ناکاموتو مانند یک اسطوره، راه جدیدی را برای معاملات اقتصادی بشر باز کرد. بیتکوین طرفداران خودش را دارد اما اگر انتظار داشته باشیم انقلاب ارزهای دیجیتال، تمام سطوح اقتصاد و بازار را پر کند، قطعا یک رمزارز با یک سری ویژگیهای محدود نمیتواند پاسخگو باشد.
ناکاموتو آغاز کننده ی بزرگی بود. اما همین که قابلیت فورک کردن را روی شبکه بیتکوین فراهم کرده، به این معنیست که خودش هم نمیخواست بیتکوین پایان ماجرا باشد. امروزه در انواع مختلفی از قابلیتها، آلت کوین هایی را میبینیم که به مرور، طرفداران زیادی را پیدا کردهاند. همچنین بسیاری از فعالیتها و امور مالی دنیای سنّتی، به تدریج در حال نقل مکان به دنیای ارز دیجیتال هستند.
به عنوان مثال، انجمن سرطان آمریکا، پرداخت وجوه خیریه به صورت کریپتو کارنسی را میپذیرد. دولتهایی که پول کاغذی فیات داشتند، همه در تلاشاند تا هرچه زودتر، ارز دیجیتال ملی خود را به بازار عرضه کنند. با همه این اتفاقات، ما هنوز در ابتدای این انقلاب اقتصادی و تکنولوژیک هستیم و هنوز برای شگفتزده شدن از قابلیتهای متنوع دنیای ارز دیجیتال زود است.